Srebrny medal z wystawy fotograficznej „Bratysława '8”
Biuletyn Numizmatyczny 2012:1
Na trzy miesiące przed wprowadzeniem w Polsce stanu wojennego w sąsiednim kraju miała miejsce VI. Międzynarodowa Spółdzielcza Wystawa Fotograficzna. Odbyła się ona w dniach 9 – 19 września 1981 roku w stolicy Słowackiej Republiki Socjalistycznej – Bratysławie.
Była to kolejna wystawa fotograficzna z cyklu odbywających się co dwa lata imprez. Pierwsze próby zainicjowania w fotograficznym ruchu spółdzielczym międzynarodowego konkursu podjęto jesienią 1969r. Istotnym czynnikiem, który spowodował tego typu działania była chęć „zacieśnienia współpracy w całym ruchu spółdzielczym, a w tym przypadku konkretnie w dziale fotografii”1. Kolejnym, nie mniej ważnym powodem, była idea podwyższenia jakości i poziomu fotografii spółdzielczej oraz wola późniejszego oddziaływania propagandowego poprzez nadesłane prace.
W toku rozmów pomiędzy przedstawicielami Czechosłowacji, Polski, Rumunii oraz Węgier uznano, że najlepszym środkiem realizacji tych celów będzie stworzenie międzynarodowych, spółdzielczych wystaw i konkursów fotograficznych. Realnym efektem tych rozmów było zorganizowana w Budapeszcie, w październiku 1971 roku, I. Międzynarodowa Spółdzielcza Wystawa Fotograficzna. Kolejne wystawy miały miejsce w Pradze (1973r), Bukareszcie (1975r), Warszawie (1977r) i ponownie w Budapeszcie (1979r).
Szósta impreza z tego cyklu odbyła się, jak już wspomniałem, we wrześniu 1981r w Bratysławie. Wzięło w niej udział blisko 180 uczestników z Czechosłowacji, Polski, Rumunii oraz Węgier, którzy nadesłali aż 600 prac. Międzynarodowe jury w składzie sześciu osób postanowiło przyznać w ramach piętnastu kategorii 15 złotych, srebrnych oraz brązowych medali. Warto przy tym zaznaczyć iż sędziowie po zapoznaniu się ze wszystkimi pracami zdecydowali, że z uwagi na słaby poziom prac kilka kategorii pozbawić złotych lub srebrnych medali. Z kolei w paru innych kategoriach nadesłano tak wiele wyjątkowo wysoko ocenionych prac, że I. bądź II. miejsce zajęło ex-aequo dwóch autorów. Poza tym przyznano jeszcze 45 nagród honorowych oraz 12 specjalnych nagród narodowych związków fotograficznych.
Medale, będące nagrodami za trzy pierwsze miejsca, zostały zaprojektowane przez rzeźbiarza Jana Vančo. Wszystkie one najprawdopodobniej mają kształt, zaokrąglonych na kantach kwadratów – niestety nie udało mi się odnaleźć wizerunków złotych oraz brązowych sztuk, podejrzewam jednak, że wszystkie wyglądały identycznie. Pewnym natomiast jest, że wybicia ich podjęła się mennica w Kremnicy.
Opis medalu (il. 1):
Awers: w centrum symbol graficzny Wystaw, dwie twarze naprzeciwko siebie, w stosunku 180°, jedna wklęsła, druga wypukła; dwa napisy, pierwszy wpisany w okrąg: MEDZINÁRODNÁ DRUŽESTEVNÁ FOTOGRAFICKÁ VÝSTAVA, drugi umieszczony pod symbolem Wystaw: BRATISLAVA ’81.
Rewers: okrąg składający się ze schodków rozchodzących się w lewo i prawo od dołu; w centrum wizerunek dwuwieżowego zamku – lewa część wklęsła, prawa wypukła; u dołu wklęsłej części zamku można dostrzec podpis projektanta „VancoJán”.
Średnica medalu wynosi 69,5mm, grubość 6mm, zaś waga 240g.
Prezentowany medal to nagroda za zajęcie przez mego Dziadka, Macieja Adamskiego, drugiego miejsca w kategorii „technika czarnobiała i kolorowa, reklamowa i modna fotografia”, dzięki nadesłanej pracy pt. „Włókno”.
1 Informačný bulletin VI. MDFV BRATISLAVA 81, Bratysława, 1981r, str. 4.
Bartłomiej Czyżewski (Łódź)