Nieznane odmiany żetonów

Nieznane odmiany żetonów łódzkich chórów kościelnych

Biuletyn Numizmatyczny 2012:2

Żetony oraz monety zastępcze wybijane na terenie miasta Łodzi, pomimo solidnego opracowania przedmiotu w literaturze, wciąż nie są w pełni znane, należy się liczyć z przybywaniem nowych odmian a może nawet i typów. Przykłady takich nowości odnalazłem we własnym zbiorze – są to nieznane, nienotowane do tej pory odmiany dwóch żetonów wyemitowanych przez dwa łódzkie chóry kościelne.

Pierwszy z nich to aluminiowy żeton wybity przez chór kościelny „Anna”, działający przy kościele pod wezwaniem św. Anny w Łodzi. W znanej mi literaturze polskiej i zagranicznej wyróżnia się tylko jeden rodzaj tego żetonu charakteryzujący się tym, iż na awersie jest obwódka złożona ze 104 ząbków, natomiast na rewersie z 93 ząbków[1]. Natomiast posiadany przeze mnie okaz ma na awersie 105 ząbków, na rewersie zaś 94 ząbki (il. 1). Warto zaznaczyć iż publikacja zagraniczna jest w tym względzie uboższa od polskiej – ona po prostu wyróżnia jedną odmianę bez podawania szczegółów[2].

0001am0001bm

 il. 1 Łódź, chór „Anna” przy kościele św. Anny w Łodzi, nowa odmiana żetonu.

Drugi, mosiężny żeton, został wybity przez chór kościelny powstały przy ewangelickim kościele św. Trójcy w Łodzi. W rodzimym katalogu[3] odnajdujemy tylko jedną odmianę – charakteryzującą się tym, że na rewersie przy obrzeżu jest obwódka złożona z niewielkich perełek. Podobnie sprawa się ma w najdokładniejszym, według mnie, katalogu zagranicznym[4], w nim również odnaleźć możemy tylko jedną odmianę tego żetonu (bez opisu dotyczącego szczegółów numizmatu). Ja natomiast wszedłem w posiadanie sztuki, która na rewersie ma ciągłą obwódkę liniową (il. 2).

0002am 0002bm

 il. 2. Łódź, chór przy kościele św. Trójcy w Łodzi, nowa odmiana żetonu

Jak widać, należy zawsze szukać nowych odmian i typów – nawet jeśli wydaje nam się, że wszystko jest już opisane i skatalogowane.

Bartłomiej Czyżewski (Łódź)


[1] S. Bulkiewicz, Monety zastępcze oraz znaki monetopodobne Łodzi i okolic, Łódź-Piła 1998, s. 56, #1.

[2] P. Menzel, Deutschsprachige Notmünzen und Geldersatzmarken im In- und Ausland 1840 bis 2002, Bd I, Strotthote 2005, s. 707, #15 451.1.

[3] S. Bulkiewicz, op. cit., s. 57-58, #1.

[4] P. Menzel, op. cit., #15 456.1.